Afrykański
Pomór Świń

Afrykański Pomór Świń (ASF) – kiedy hodowcy przysługuje odszkodowanie?

Odszkodowanie dla hodowców z tytułu szkód spowodowanych wystąpieniem Afrykańskiego Pomoru Świń to ważny i aktualny temat. Afrykański Pomór Świń (ASF) to poważna, zakaźna choroba wirusowa, na którą podatne są w szczególności świnie domowe, świniodziki oraz dziki. Wystąpienie ASF w stadzie oznacza dla hodowcy konieczność wstrzymania produkcji, co generuje ogromne straty. Zakażone zwierzęta, na mocy decyzji właściwych organów inspekcji weterynaryjnej mogą zostać poddane utylizacji i przymusowemu ubojowi. Wdrożenie takich działań nierzadko prowadzi nawet do bankructwa, co ma miejsce szczególnie w przypadku mniejszych i gorzej zabezpieczonych finansowo gospodarstw. Dodatkowe koszty generuje konieczność dezynfekcji dotkniętych zakażeniem obszarów. Gospodarstwa rolne, w których pojawiło się ASF zwykle znajdują się w bardzo trudnej sytuacji. Kiedy hodowca, którego trzodę dotknęło ASF może liczyć na odszkodowanie, jakie są to kwoty i jak je otrzymać?

Problem Afrykańskiego Pomoru Świń w Polsce jest coraz poważniejszy – coraz ważniejsza staje się również kwestia odszkodowań

Afrykański Pomór Świń już jakiś czas temu został określony przez media i rolników jako „epidemia”. Tymczasem, zasięg zakażenia stale się poszerza. W lipcu br. Główny Inspektorat Weterynarii odnotował trzy nowe ogniska ASF u świń. Największe z gospodarstw, które dotknęło niedawno wykryte zakażenie hodowało ponad 3 tysiące sztuk zwierząt… Z łatwością można sobie wyobrazić jak duże szkody wygeneruje to dla hodowcy. U świń łącznie wykryto w tym roku aż ponad 20 ognisk zakażeń. U dzików – ponad tysiąc! 

Niepokoją również podane niedawno przez media informacje, że wirus ASF roznosić mogą także muchy, które są kolejno zjadane przez zwierzęta. Do takich wniosków doszli naukowcy z Narodowego Instytutu Weterynaryjnego na Technicznym Uniwersytecie Danii. Wyniki badań chociażby częściowo wyjaśniają dlaczego do szerokiego rozprzestrzeniania się ASF dochodzi latem, w szczególności w gospodarstwach stosujących bioasekurację.

Afrykański Pomór Świń (ASF) – możliwość uzyskania odszkodowania od Skarbu Państwa

Z odpowiedzią na pytanie, czy rolnikom, którzy ponieśli szkody na skutek dotknięcia trzody Afrykańskim Pomorem Świń przysługuje odszkodowanie, przychodzi ustawa z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie życia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych. Przepisy wyżej wymienionej ustawy dopuszczają możliwość przyznania właścicielom zwierząt, które musiały zostać poddane utylizacji odszkodowania od Skarbu Państwa. W myśl artykułów art. 49 ust. 2 i 3 odszkodowanie, o które mogą ubiegać się rolnicy, którzy ponieśli szkody, przysługuje w wysokości rynkowej zwierzęcia. Wartość rynkową zwierzęcia określa się na podstawie średniej z 3 kwot oszacowania, przyjętych przez powiatowego lekarza weterynarii oraz 2 rzeczoznawców wyznaczonych przez tego lekarza z prowadzonej przez niego listy rzeczoznawców.

Kiedy hodowca otrzyma odszkodowanie z tytułu ASF? Odszkodowanie za przymusowy ubój i utylizację zwierząt z powodu Afrykańskiego Pomoru Świń

Ustawa o ochronie życia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych, jak wskazywano powyżej, wprost dopuszcza możliwość otrzymania odszkodowania przez hodowców. Czy każdy hodowca otrzyma odszkodowanie od Skarbu Państwa? Nie jest to niestety takie oczywiste.

Na odszkodowanie od Skarbu Państwa mogą liczyć wyłącznie hodowcy, którzy stosowali się do obowiązków określonych w ww. ustawie o ochronie życia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych. Znaczenie mają również obowiązki przewidziane przez ustawę z dnia 2 kwietnia 2004 r. o systemie identyfikacji i rejestracji zwierząt. 

Obowiązki, których powinien dopełnić hodowca, który chciałby ubiegać się o odszkodowanie od Skarbu Państwa z tytułu szkód spowodowanych wystąpieniem ASF to m.in.:

  • Konieczność regularnego informowania stosownych organów weterynaryjnych o możliwości wystąpienia choroby zakaźnej.
  • Obowiązki dotyczące przestrzegania zakazu szczepienia zwierząt przeciwko chorobom zakaźnym zwierząt. Choroby te zostały wymienione w załączniku numer 4 do ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie życia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych, w tym m.in. szczepień przeciwko pryszczycy czy przeciwko Afrykańskiemu Pomorowi Świń.
  • Stosowanie się do zakazu wprowadzania zwierząt nieoznakowanych do gospodarstwa.
  • Obowiązek dokonania spisu zwierząt przebywających w stadzie – co najmniej raz na rok. 
  • Obowiązek przestrzegania decyzji, które zostały wydane przez powiatowego lekarza weterynarii. Chodzi w szczególności o decyzje, których celem jest walka z chorobami zakaźnymi wśród zwierząt. Należy przestrzegać także rozporządzeń wojewody, jak również Ministra Rolnictwa, które są wydawane, gdy zachodzi bezpośrednie zagrożenie wystąpienia choroby zakaźnej lub choroba ta występuje.
  • Obowiązek zgłaszania kierownikowi biura Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa informacji o zmniejszeniu albo zwiększeniu liczby świń w stadzie w czasie 24 godzin.

Przepisów, których regulacjom trzeba sprostać jest bardzo dużo. Zapoznanie się z nimi i określenie czy hodowca działał w zgodzie z przepisami prawa jest tak naprawdę podstawą w przypadku chęci ubiegania się o odszkodowanie za przymusowy ubój i utylizację zwierząt. Bez pomocy specjalisty może to być jednak trudne. 

Główny Lekarz Weterynarii o możliwości uzyskania odszkodowań od Skarbu Państwa za ASF

W praktyce, jak nietrudno się domyślić, rolnicy ubiegający się o odszkodowanie za przymusowy ubój i utylizację zwierząt z powodu Afrykańskiego Pomoru Świń często otrzymują decyzje odmowne. Spowodowane jest to głównie brakiem przestrzegania ww. regulacji oraz zwyczajnym brakiem świadomości, że takich regulacji należy przestrzegać (a często także – że w ogóle istnieją). 

Do problemu decyzji odmownych w sprawie odszkodowań odniósł się także Główny Lekarz Weterynarii, Bogdan Konopka. W wywiadzie z portal Farmer.pl mówi, że „… jeżeli będziemy wszystkim płacić odszkodowania, to nigdy ASF-u nie zwalczymy. Wszyscy utrzymujący stada świń, muszą mieć świadomość, że w sytuacji, gdy mamy do czynienia z naruszeniami, a do gospodarstwa wniknie wirus, to o odszkodowaniu nie może być mowy. Przy zwalczania chorób zakaźnych, pewne zasady muszą być narzucane”. Główny Lekarz Weterynarii odnosi się również do ww. problemu much i uspokaja rolników, że „nie można odmówić wypłaty odszkodowania w wyniku tego, że w chlewni znajdowały się muchy”. Całość wywiadu możesz przeczytać na portalu Farmer.pl.

Wydźwięk rozmowy nie nastraja raczej rolników pozytywnie. Można więc postawić śmiałą tezę, że trudności z otrzymaniem odszkodowań za przymusowy ubój i utylizację zwierząt z powodu Afrykańskiego Pomoru Świń, chociaż już teraz są znaczne – będą się jeszcze pogłębiały. 

Warto walczyć o odszkodowanie za ASF z pomocą prawnika

Straty, które może spowodować w gospodarstwie ASF często są nie do odbudowania. Zniszczenia, które już spowodował Afrykański Pomór Świń mogą się jeszcze nasilić, ponieważ epidemia nie ustępuje. Wiadomo już też, że niełatwo będzie otrzymać odszkodowanie. Co więc mogą zrobić rolnicy? Przede wszystkim, należy rozpocząć od konsultacji z prawnikiem. Zapraszamy do kontaktu. Po wysłuchaniu Twojej historii będziemy mogły wyjaśnić Ci, jakie kroki byłyby właściwe z punktu widzenia prawnego. Zapraszamy do kontaktu hodowców, którzy jeszcze nie ubiegali się o odszkodowanie za przymusowy ubój i utylizację zwierząt z powodu Afrykańskiego Pomoru Świń, jak również tych, którzy otrzymali decyzję odmowną. 

Dodaj komentarz