Państwowa Inspekcja Weterynaryjna, czyli co musi wiedzieć każdy rolnik i hodowca?
Państwowa Inspekcja Weterynaryjna to instytucja, która powinna być znana wszystkim rolnikom i hodowcom. Celem jej funkcjonowania jest sprawowanie nadzoru i kontroli w dziedzinie zdrowia publicznego, epidemiologii oraz higieny. Została powołana ustawą z dnia 29 stycznia 2004 r. o Inspekcji Weterynaryjnej. W dzisiejszym artykule przybliżamy strukturę Inspekcji Weterynaryjnej, wyjaśniamy czym się zajmuje oraz jak w praktyce przekładają się decyzje Powiatowych i Wojewódzkich Lekarzy Weterynarii na prowadzenie gospodarstwa rolnego i hodowli.
→ Masz problemy z inspekcja weterynaryjną? Skorzystaj z pomocy kancelarii prawa weterynaryjnego Lazer & Hudziak, zadzwoń teraz 536 007 001
Inspekcja Weterynaryjna – zadania i struktura. Główny Lekarz Weterynarii, Wojewódzki Lekarz Weterynarii i Powiatowy Lekarz Weterynarii
Zadania Inspekcji Weterynaryjnej dotyczą:
- ochrony zdrowia zwierząt;
- bezpieczeństwa produktów pochodzenia zwierzęcego i żywności zawierającej jednocześnie środki spożywcze pochodzenia niezwierzęcego i produkty pochodzenia zwierzęcego znajdującej się w rolniczym handlu detalicznym.
Aby skutecznie realizować te zadania, Inspekcja Weterynaryjna może m.in. przeprowadzać różnego rodzaju kontrole (graniczne, w handlu, działalności hodowcy, dostawcy i użytkownika itp.). Może również np. zlecać badania kontrolne zakażeń zwierząt oraz produktów pochodzenia zwierzęcego. Szczegółowo wszystkie zadania Inspekcji Weterynaryjnej wymienia wspomniana już na wstępie ustawa o Inspekcji Weterynaryjnej.
Warto znać również strukturę Inspekcji Weterynaryjnej. Jej pracą kieruje Główny Lekarz Weterynarii. Jest on centralnym organem administracji rządowej i podlega ministrowi właściwemu do spraw rolnictwa.
Na terenie województwa organem, który wykonuje zadania Inspekcji Weterynaryjnej jest Wojewódzki Lekarz Weterynarii. Jest on równocześnie kierownikiem Wojewódzkiej Inspekcji Weterynaryjnej, wchodzącej w skład zespolonej administracji rządowej w województwie. Podlega on Głównemu Lekarzowi Weterynarii w zakresie zapewnienia bezpieczeństwa sanitarno-epizootycznego.
Na szczeblu powiatowym zadania wykonuje Powiatowy Lekarz Weterynarii, który to organ doskonale znany jest większości rolników i hodowców. Powiatowi Lekarze Weterynarii są kierownikami Powiatowych Inspekcji Weterynaryjnych, wchodzących w skład niezespolonej administracji rządowej. To właśnie oni wykonują większość zadań, mających bezpośredni wpływ na funkcjonowanie gospodarstw rolnych – w szczególności, przeprowadzają kontrole.
Oprócz organów wymienionych powyżej, swoje własne kompetencje w zakresie weterynarii ma również Graniczny Lekarz Weterynarii. Swoje zadania wykonuje on przy pomocy Granicznego Inspektoratu Weterynarii. Graniczny Lekarz Weterynarii podlega Głównemu Lekarzowi Weterynarii.
Kontrole urzędowe Inspekcji Weterynaryjnej
Kontrole urzędowe, czy to Powiatowego czy też Wojewódzkiego Lekarza Weterynarii nie wzbudzają zwykle miłych skojarzeń. Nic dziwnego – organy te mają kompetencje do nałożenia na rolników lub hodowców kar pieniężnych i niestety zwykle z tą właśnie czynnością są kojarzone. Kontrole przeprowadzane przez Inspekcję Weterynaryjną przebiegają jednak według ściśle określonych zasad.
Przede wszystkim należy podkreślić, że kontrole przeprowadzane są bez wcześniejszego powiadomienia. Jest to uzasadnione tym, że rolnik lub hodowca, spodziewając się kontroli mógłby na czas usunąć potencjalne naruszenia. Nie mniej – jest to poważna niedogodność, a rolnicy i hodowcy zwykle są zgodni co do tego, że kontrole pojawiają się w najmniej odpowiednim czasie. Skontrolowane mogą być wszystkie działalności nadzorowane przez Inspekcję Weterynaryjną – nie tylko te zarejestrowane lub zatwierdzone, ale również takie, które pomimo wystąpienia obowiązku nie zostały zgłoszone odpowiedniemu organowi Inspekcji. Innymi słowy, w tym drugim przypadku chodzi po prostu o działalność nielegalną.
Jak przebiega kontrola urzędowa?
Jak już wspominałyśmy, zasady przeprowadzania kontroli urzędowych są uregulowane i jednolite dla wszystkich osób przeprowadzających kontrole weterynaryjne. Wbrew obawom licznych rolników i hodowców, nie wygląda to tak, że kontrolujący może zrobić „co zechce” i ukarać rolnika dowolnie wysoką karą.
Przede wszystkim, przed rozpoczęciem kontroli, kontrolujący musi wylegitymować się przy pomocy legitymacji służbowej oraz okazać upoważnienie do kontroli (nie dotyczy to osoby pełniącej funkcję organu). Musi także pouczyć rolnika lub hodowcę o przysługujących mu prawach i obowiązkach. Kontrolujący powinien również posiadać w widocznym miejscu odznakę identyfikacyjną. W trakcie kontroli musi być obecna osoba zarządzająca gospodarstwem lub osoba przez nią upoważniona.
Uprawnienia, jakie przysługują kontrolerowi to m.in.:
- żądanie informacji pisemnych lub ustnych;
- żądanie okazania lub udostępnienia dokumentów lub danych informatycznych;
- prawo do pobrania bezpłatnych próbek do badań.
Kontrolowany rolnik lub hodowca nie może oczywiście w żaden sposób skłaniać kontrolującego do zaprzestania kontroli, w tym w szczególności niedopuszczalne są groźby i stosowanie przemocy słownej i fizycznej. Tego typu niedopuszczalne zachowanie stanowi przestępstwo zagrożone karą grzywny, ograniczenia wolności lub jej pozbawienia. Na marginesie, warto również wspomnieć, że osobom kontrolującym mogą towarzyszyć funkcjonariusze Policji.
Zakończenie kontroli urzędowej i protokół z kontroli
Na zakończenie kontroli sporządzany jest protokół, który wymaga podpisu zarówno kontrolującego, jak i kontrolowanego. Jeden jego egzemplarz zostaje u kontrolowanego i nie ma tu znaczenia fakt, czy kontrolowany odmówił podpisu lub czy złożył zastrzeżenia.
Pozostając w temacie zastrzeżeń – jeśli kontrolowany rolnik lub hodowca nie zgadza się z treścią protokołu, może zgłosić je w terminie 7 dni. Termin ten biegnie od dnia otrzymania protokołu. Jeśli natomiast kontrolowany odmówi podpisu pod protokołem, musi wówczas złożyć stosowne wyjaśnienia. Ma na ich zgłoszenie stosownemu organowi 7 dni od dnia otrzymania protokołu.
Dlaczego kwestia protokołu z kontroli organów jest tak ważna? Nie jest to wyłącznie „podsumowanie kontroli”. Informacje z protokołu są podstawą do dalszych działań, w tym w szczególności do wydawania decyzji w postępowaniu administracyjnym. Często kontrola to tylko początek drogi. Przez drogę tę rolnik i hodowca będą musieli prawdopodobnie przejść, a ze względu na mnogość i szczegółowość regulacji o charakterze administracyjnym, może to być znacznie trudniejsze niż wydaje się na początku. Warto więc w odpowiednim momencie zwrócić się o pomoc do specjalistów.
Masz problemy z Państwową Inspekcją Weterynaryjną? Nie czekaj i skorzystaj z pomocy prawnika
Pomoc prawnika w sprawach na tle prawa weterynaryjnego, w szczególności tych z udziałem organów Państwowej Inspekcji Weterynaryjnej, zwykle jest kluczowa. Chociaż rolnicy i hodowcy często obawiają się skorzystać z pomocy profesjonalistów, może się to okazać dużym błędem. Negatywnym skutkiem samodzielnego działania zwykle są poważne straty finansowe i stres. Zamiast konsultować swój problem ze znajomymi hodowcami, rodziną lub szukać pomocy na wątpliwej jakości forach internetowych, napisz lub zadzwoń do specjalistów od prawa weterynaryjnego. Nie ma sensu ryzykować – stawka jest wysoka, a jeśli sprawa nie zabrnęła jeszcze za daleko, jesteśmy pewne, że da się podjąć odpowiednie kroki prawne i zapobiec najgorszym konsekwencjom. Czekamy na Twój kontakt – z przyjemnością odpowiemy na dręczące Cię pytania. Tel. 536 007 001
