ASF w Polsce – najczęściej zadawane pytania. Co trzeba wiedzieć o ASF?
ASF, czyli zakaźna i zaraźliwa choroba wirusowa świń domowych, świniodzików oraz dzików zbiera w Polsce coraz poważniejsze żniwo. Chociaż hodowcy wciąż czekają na dzień, w którym zacznie ustępować – niestety, na razie wciąż wykrywane są nowe ogniska, a pierwsze pojawiło się już w 2014 r. Co warto wiedzieć o wirusie afrykańskiego pomoru świń? Jako kancelaria, która pomaga hodowcom uzyskiwać sprawiedliwe odszkodowania z tytułu konieczności likwidacji stada przez ASF, odpowiadamy na najczęściej zadawane pytania.
Jakie są objawy ASF i komu zagraża wirus?
Świnie, dziki i świniodziki, które zakażone zostały wirusem ASF zwykle wykazują objawy takie jak m.in. gorączka, wybroczyny, poronienia, a nawet padnięcia bez żadnych wcześniejszych objawów. Symptomy te, chociaż trudne do przeoczenia, równie dobrze świadczyć mogą o chorobach innych niż ASF. Mimo to, ważne jest jednak, aby w razie podejrzenia, że stado może być zakażone, zgłosić podejrzenie ASF do właściwego Powiatowego Lekarza Weterynarii. Dopiero po pobraniu próbek i zbadaniu ich, organy weterynaryjne będą w stanie precyzyjnie stwierdzić czy mamy do czynienia z afrykańskim pomorem świń czy też nie.
Warto również wiedzieć, że wirus ASF nie jest groźny dla ludzi. Nie zagraża także innym gatunkom zwierząt.
Ognisko ASF – co dalej?
Wystąpienie afrykańskiego pomoru świń w gospodarstwie wiąże się niestety dla hodowcy z szeregiem niedogodności. Inspekcja Weterynaryjna w takiej sytuacji podejmie działania w celu ustalenia źródła choroby oraz zbada czy nie doszło do rozprzestrzeniania się jej na terytoria innych gospodarstw. Szczegóły postępowania w razie wykrycia ASF w gospodarstwie określa ustawa z 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt, jak również rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 6 maja 2015 r. w sprawie zwalczania afrykańskiego pomoru świń.
Czynności, które podejmie Inspekcja Weterynaryjna to:
- Zabicie i zniszczenie zwłok zakażonych świń.
- Zniszczenie wszystkich produktów pozyskanych od świń, w tym również paszy, która mogła zostać zakażona.
- Odkażenie i dezynfekcja gospodarstwa z wykorzystaniem stosownych preparatów biobójczych.
- Wyznaczenie obszaru zapowietrzonego (o promieniu co najmniej 3 km) i obszaru zagrożonego (sięgającego co najmniej 7 km poza obszar zapowietrzony). W obszarach tych obowiązują nakazy, zakazy i ograniczenia, a nadzór stanu zdrowia świń, które się tam hoduje, jest wzmożony.
W gospodarstwie, w którym wykryto ASF można umieścić świnie ponownie. Musi jednak minąć co najmniej 40 dni od dnia zakończenia oczyszczania i dezynfekcji.
Ograniczenia w obszarze zapowietrzonym i zagrożonym
Warto poświęcić także chwilę nie tylko samemu gospodarstwu, w którym wystąpiło ASF, ale również jego sąsiedztwu. Jeśli gospodarstwo, w którym hoduje się świnie, leży w obszarze zapowietrzonym lub zagrożonym, należy stosować się do bezwzględnego zakazu wyprowadzania świń z tego gospodarstwa przez okres 40 dni w obszarze zapowietrzonym oraz 30 dni w obszarze zagrożonym.
To jednak jeszcze nie koniec. Po upływie tego czasu należy wystąpić do Powiatowego Lekarza Weterynarii o pozwolenie na przemieszczenie zwierząt z gospodarstwa. Powiatowy Lekarz Weterynarii może także skrócić bezwzględny zakaz wyprowadzania świń do 30 dni dla obszaru zapowietrzonego i do 20 dni dla obszaru zagrożonego.
Jakie są inne ograniczenia, związane z występowaniem ASF w Polsce?
W związku z wykryciem ognisk ASF w Polsce terytorium podzielone zostało na obszary, objęte różnego typu restrykcjami. Wyróżniamy obszar zagrożenia, obszar objęty ograniczeniami oraz obszar ochronny. W obszarach tych, na mocy Rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 6 maja 2015 r. w sprawie środków podejmowanych w związku z wystąpieniem afrykańskiego pomoru świń, występują ograniczenia takie jak m.in.:
- Ograniczenia w możliwości przemieszczenia świń;
- Restrykcje w przemieszczaniu mięsa wieprzowego;
- Konieczność dopełnienia dodatkowych formalności i spełnienia wymogów weterynaryjnych;
- Obowiązki związane z koniecznością wykonania dodatkowych badań weterynaryjnych;
- Restrykcje dotyczące mięsa świń i dzików.
Odstrzał sanitarny dzików, a ASF
Wiele kontrowersji, w tym zwłaszcza natury ekologicznej, wzbudza tzw. odstrzał sanitarny dzików, mający miejsce właśnie w związku z wykryciem ognisk ASF w Polsce.
Zgodnie z informacjami podawanymi przez Inspekcję Weterynaryjną, odstrzał sanitarny prowadzony jest w ramach zwalczania ASF we współpracy z Polskim Związkiem Łowieckim i Lasami Państwowymi. Odstrzał ma związek z wdrażaniem unijnych strategii związanych z likwidacją ASF w populacji dzików i redukcji liczebności tych zwierząt. Od 2015 r. w celu zabezpieczenia wschodniej granicy Polski, na obszarze pasa o szerokości około 50-100 km, położonego wzdłuż wschodniej granicy Polski, prowadzony jest odstrzał. Prowadzony jest on równolegle do pozyskania dzików w ramach normalnej gospodarki łowieckiej. Ma na celu zredukowanie liczebności dzików na tych terenach do co najwyżej 0,5 osobnika/km2. Kolejnym krokiem ma być utrzymanie osiągniętej gęstości populacji.
Informacje Inspekcji Weterynaryjnej to jedno, natomiast w opinii publicznej pojawiają się głosy, że odstrzał jest przejawem barbarzyństwa i dosłownie – rzezią dokonywaną na niewinnych zwierzętach. Czy przyniesie oczekiwane rezultaty? Ciężko powiedzieć – w petycjach przeciwko odstrzałowi, osoby zainteresowane zaprzestaniem zabijania dzików, powoływały się na badania, zgodnie z którymi odstrzał dzików nie tylko nie przyniesie efektów, ale nawet może wpłynąć na rozprzestrzenianie się ASF. Zapewne pierwsze wnioski będzie można wysnuć już wkrótce…
Odszkodowanie za likwidację stada w związku z ASF – komu się należy i ile?
Odszkodowania dla rolników ASF
Możliwość otrzymania odszkodowania przez rolników, którzy ponieśli szkody na skutek wystąpienia w trzodzie Afrykańskiego Pomoru Świń warunkowana jest ustawą z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie życia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych. Inspekcja Weterynaryjna zapewnia, że odszkodowanie otrzymają wszyscy hodowcy, u których wystąpiło ognisko ASF, pod warunkiem spełniania wymogów weterynaryjnych, w tym z zakresu identyfikacji i rejestracji świń. Odszkodowania należą się m.in. za zabite zwierzęta, ale również zniszczone pasze lub sprzęt. Wartość rynkową zwierzęcia określa się na podstawie średniej z 3 kwot oszacowania przyjętych przez Powiatowego Lekarza Weterynarii oraz 2 rzeczoznawców, wyznaczonych z listy rzeczoznawców.
To jednak tylko teoria. Liczba hodowców, którzy odszkodowania nie otrzymali, niestety wzrasta. Zwykle decyzja odmowna motywowana jest nie spełnianiem wymogów weterynaryjnych. Wymogi te to m.in.:
- Regularne informowanie organów weterynaryjnych o możliwości wystąpienia choroby zakaźnej;
- Stosowanie się do zaleceń i decyzji Powiatowego Lekarza Weterynarii;
- Zakaz wprowadzania nieoznakowanych zwierząt do gospodarstwa;
- Przeprowadzanie co najmniej raz w roku spisu zwierząt, będących w stadzie;
- Przestrzeganie zasad zakazu szczepienia zwierząt przeciwko chorobom zakaźnym, wymienionych w załączniku numer 4 do ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie życia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych.
To tylko przykłady – wymogów prawnych jest więcej. Jak nietrudno zgadnąć nieświadomi hodowcy mogą mieć problem z ich prawidłową interpretacją, jak również z samym dotarciem do odpowiednich przepisów. Efekt? Strat, powodowanych likwidacją stada z powodu ASF przybywa, a pieniędzy na ich pokrycie brakuje…
Afrykański pomór świń – porozmawiaj z prawnikiem
ASF odszkodowania
Bez względu na to czy obawiasz się, że w pobliżu Twojego gospodarstwa może wystąpić ASF czy do wykrycia ogniska doszło u Ciebie – jeśli masz jakiekolwiek wątpliwości prawne na tle afrykańskiego pomoru świń, skontaktuj się z prawnikiem. Niedopełnienie odpowiednich wymogów prawnych może Cię słono kosztować. Samodzielne działanie niedoświadczonego hodowcy może przekreślić drogę do otrzymania odszkodowania i tym samym – skazać dotknięte stratami gospodarstwo na upadek.
Jeśli masz jakiekolwiek pytania prawne związane z ASF, ubiegasz się o odszkodowanie za likwidację stada przez ASF lub dopuszczasz taką możliwość, napisz do nas lub zadzwoń. Jako jedna z nielicznych kancelarii w Polsce dysponujemy unikalną wiedzą z zakresu prawa weterynaryjnego oraz współpracujemy z lekarzami weterynarii, posiadającymi doświadczenie w pracy w organach nadzoru weterynaryjnego. Czekamy na Twój kontakt. Prawo weterynaryjne kancelaria. Zadzwoń 536 007 001
