Ponowne zasiedlenie gospodarstwa po ASF
Ponowne zasiedlenie gospodarstwa po ASF to temat wręcz kluczowy dla wszystkich hodowców, u których stwierdzono występowanie ogniska ASF. Ponowne zasiedlenie gospodarstwa jest warunkiem powrotu do jego normalnego funkcjonowania i uniknięcia dalszych strat finansowych spowodowanych przestojem w hodowli. Na szczęście ponowne umieszczenie zwierząt w gospodarstwie, w którym wykryto ogniska afrykańskiego pomoru świń, jest możliwe i zapewne będzie miało miejsce w większości przypadków. Hodowca musi co prawda w tym celu postępować zgodnie ze ściśle określonymi wytycznymi zamieszczonymi w rozporządzeniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi, jednak powrót do normalnej działalności po wystąpieniu ASF jest wykonalny. W dzisiejszym artykule wyjaśniamy w jaki sposób przebiega.
Afrykański pomór świń – problem, który nadal spędza sen z powiek polskim hodowcom
Na początek odrobina twardych danych. Problem afrykańskiego pomoru świń, chociaż nie pojawił się wczoraj, nadal zbiera krwawe żniwo. Coraz częściej bywa określany jako „epidemia”. Latem b.r. 2019 Główny Inspektorat Weterynarii odnotował trzy nowe ogniska ASF u świń. Największe z gospodarstw hodowało ponad 3 tysiące sztuk zwierząt, które w związku z pojawieniem się afrykańskiego pomoru świń musiały oczywiście zostać zabite. Nietrudno wyobrazić sobie skalę wyrządzonych przez tę chorobę szkód… U świń łącznie wykryto w tym roku aż ponad 50 ognisk zakażeń. 50. ognisko afrykańskiego pomoru świń w Polsce wykryto w gospodarstwie położonym w gminie Goniądz w województwie podlaskim, znajdującym się w strefie ASF. W gospodarstwie tym padło ponad 1000 świń…
Warto także wspomnieć o dzikach. W tym roku wśród dzików wykryto ponad tysiąc ognisk ASF. Hodowcy koniecznie powinni pamiętać o tym, aby należycie zabezpieczać stada na wypadek kontaktu z dzikami i zabezpieczać paszę, tak aby nie miały do niej dostępu zwierzęta żyjące na wolności.
Wirus ASF szczególnie daje się we znaki latem, w tym również w gospodarstwach stosujących się do zasad bioasekuracji. Niedawno przeprowadzono badania, które w pewien sposób to uzasadniają. Do informacji publicznej podane zostały naukowe informacje, zgodnie z którymi wirus ASF roznosić mogą także muchy, które zjadają zwierzęta. Do takich wniosków doszli naukowcy z Narodowego Instytutu Weterynaryjnego na Technicznym Uniwersytecie Danii.
Schemat ponownego zasiedlania gospodarstw po wystąpieniu ogniska ASF
Schemat dotyczący ponownego zasiedlania gospodarstw po wystąpieniu ogniska choroby afrykańskiego pomoru świń określają przepisy rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 6 maja 2015 r. w sprawie zwalczania afrykańskiego pomoru świń.
Schemat ten może przyjąć dwie postacie – dwa warianty. W wariancie pierwszym, po 40 dniach od daty zakończenia ostatecznego czyszczenia i dezynfekcji (jeśli konieczne – dezynsekcji) w gospodarstwie umieszcza się świnie wskaźnikowe. Muszą one zostać wcześniej zbadane na obecność przeciwciał z wynikiem ujemnym lub mogą to być świnie z gospodarstw nieobjętych ograniczeniami związanymi z chorobą. Po upływie 45 dni od umieszczenia świń wskaźnikowych w gospodarstwie, przeprowadza się badanie w kierunku przeciwciał z wynikiem ujemnym (zgodne z podręcznikiem diagnostycznym). Pod warunkiem pozytywnych wyników i braku wykrycia u świń przeciwciał choroby, można ponownie zasiedlić gospodarstwo.
Istnieje jednak jeszcze druga możliwość tego samego wariantu postępowania, która odrobinę różni się od pierwszej terminami. Po 40 dniach od daty zakończenia ostatecznego czyszczenia i dezynfekcji w gospodarstwie (jeśli konieczne – dezynsekcji), maksymalnie w ciągu 20 dni umieszcza się całą obsadę świń pochodzących z gospodarstw nieobjętych ograniczeniami związanymi z chorobą. Po upływie 45 dni od daty zakończenia zasiedlania gospodarstwa przeprowadza się badanie świń w kierunku przeciwciał z wynikiem ujemnym (zgodne z podręcznikiem diagnostycznym).
Istnieje jeszcze drugi wariant, wymagający upływu dłuższego czasu. W wariancie tym od ostatecznego oczyszczenia i dezynfekcji gospodarstwa (jeśli konieczne – dezynsekcji) do pełnego zasiedlenia musi upłynąć 6 miesięcy od dnia oczyszczenia i dezynfekcji gospodarstwa. Cały tok postępowania w obydwu wariantach dobrze ilustruje graficzny schemat przygotowany przez Główny Inspektorat Weterynarii. Zapoznasz się z nim pod tym adresem.
O tym, który wariant postępowania powinien być wdrożony w konkretnym gospodarstwie, decydują organy Inspekcji Weterynaryjnej oraz szczegółowe okoliczności sprawy. Warto również dodać, że Powiatowy Lekarz Weterynarii, uwzględniając sytuację epizootyczną, może odstąpić od stosowania powyżej opisanych procedur i zgodzić się na ponowne umieszczenie świń w gospodarstwie, gdy upłynęło 6 miesięcy od dnia ukończenia jego czyszczenia i odkażania.
Odszkodowanie z tytułu likwidacji stada – ASF
Możliwość ponownego zasiedlenia gospodarstwa po ASF jest dla hodowców kluczowa, jednak aby do wtórnego zasiedlenia doszło – niezbędne są środki finansowe – i to nie małe. Straty po ASF potrafią być bardzo dotkliwe i bez pomocy państwa w przypadku wielu hodowców powrót do funkcjonowania sprzed wykrycia ognisk choroby, może być bardzo trudny, o ile nie niemożliwy.
Na stronie Inspekcji Weterynaryjnej czytamy, że odszkodowanie otrzymają wszyscy hodowcy, u których wystąpiło ognisko ASF, pod warunkiem spełniania wymogów weterynaryjnych, w tym z zakresu identyfikacji i rejestracji świń. Odszkodowania przysługują oczywiście m.in. za zabite zwierzęta, ale również zniszczone pasze lub sprzęt. Wartość rynkową zwierzęcia określa się na podstawie średniej z 3 kwot oszacowania przyjętych przez Powiatowego Lekarza Weterynarii oraz 2 rzeczoznawców, wyznaczonych z listy rzeczoznawców.
Ogromny problem sprawia spełnianie wymogów weterynaryjnych. Okazuje się, że część hodowców nie spełnia ich, a często – ze względu na mnogość i stopień skomplikowania przepisów – nie wie nawet gdzie ich szukać i jak wdrożyć w życie. Czy można coś z tym zrobić? Najbezpieczniej dmuchać na zimne i w razie jakichkolwiek wątpliwości interpretacyjnych z zakresu prawa żywnościowego lub weterynaryjnego, zwrócić się do prawnika.
Szczegółowo o zagadnieniu odszkodowania z tytułu likwidacji stada po wystąpieniu ASF pisałyśmy w artykułach Odszkodowanie za likwidację stada przez ASF oraz Afrykański Pomór Świń (ASF) – kiedy hodowcy przysługuje odszkodowanie?
ASF wystąpiło również w Twoim gospodarstwie? A może masz inne pytania?
Jeśli masz jakiekolwiek pytania związane z wystąpieniem ASF w gospodarstwie i dalszym postępowaniem, ponownym zasiedleniem po ASF lub może dręczą Cię inne wątpliwości z zakresu prawa żywnościowego lub weterynaryjnego – skontaktuj się z nami. Jesteśmy jedną z niewielu kancelarii w Polsce, która zajmuje się zagadnieniami prawa weterynaryjnego w pełni kompleksowy sposób. Współpracujemy z lekarzami weterynarii, posiadającymi doświadczenie w pracy w organach nadzoru weterynaryjnego. Dzięki temu jesteśmy w stanie szybko i w pełni profesjonalnie udzielić odpowiedniej pomocy i odpowiedzieć na Twoje wątpliwości.
W sprawach z obszaru prawa weterynaryjnego nie warto zwlekać. Pozostawanie w sprzeczności z odpowiednimi regulacjami prawa, może słono kosztować rolnika i hodowcę. Tymczasem, przepisy zmieniają się wyjątkowo dynamicznie i rozsiane są po wielu różnych aktach prawnych, czasem również wspólnotowych. Nie obawiaj się więc i zapytaj specjalistów. Zadbaj, aby błędy natury prawnej nie narażały Cię na odczuwalne straty.
